Ebedî olan ruh güzelliğidir. Bu dünyada hiçbir güzele aşık olmadan bütün güzellere aşık oldum ve her güzellikte sevdiğimden bir parça buldum. Ord. Prof. Dr. A. Süheyl ÜNVER (1898-1986)

NUTK-U ŞERİF
Ben bu kalbimde ilahî, başka sultân istemem
Dilrûbâsın tende cânım, başka bir cân istemem
Yok muhakkak kalmadı bende vücud-u ârizî 

Eğer kendindeki geçici varlığı, varlık olarak görmekten vazgeçersen, yani ben yağmur tanesi olacağım ama müstakil olacağım demek gafletinde bulunmazsan derya olursun demektir. Bir bardak suyu, denize dökersen bardaktaki su kaybolur amma o su artık deniz olur. Hz Mısri’nin (ks) Ey Niyâzî katremiz deryâya saldık biz bugün, Katre nice anlasın ummân olan anlar bizi! buyurduğu makamdır burası…

Her umurum sende câri, başka ünvân istemem

Başka ünvan istemiyor ama ordinaryüs profesör, yani ünvanda gözü yok. Heyhat ünvan kazanmak için nicelerinin ayağının altına karpuz kabuğu koyanların kulakları çınlasın!

Yok bu alemde görünmüş ayrı bir dîdâr-ı yâr

Yani her sevgili hakikatte yâr-i mutlak olan Allah-ı zü’l-cemâl’in tecellisidir. Ayrı gördüğün zaman şirk olur…

Nispetimsin ta ezelden gayr-ı burhân istemem

Burhan; özel delil demektir. Her iddia bir delil ile ispatlanır. Ta ezelden, yaradılış nöbetinden beri başka bir iddia, ispatı yoktu; ben seninle beraberim zaten…

Dîde-i hakkınla baktıkça göründü birliğin

Kendi gözümle, kendi nefsimle bakarsam birliği, vahdeti göremem. Ne zamanki senin bakışınla bakarsam senin vahdet çerağını görürüm. Bu aslında bir hadis-i kutsi mealidir. “Benim öyle kullarım vardır ki nevafille bana yaklaşan, onların attıkları adım, onların tuttuktan el, onların söyledikleri söz, onların baktıkları göz; Benim gözüm, Benim elim, Benim ayağım gibidir.” Bu söylenilen, tevhidin çok önemli bir mertebesidir ki buna Tevhid-i efâl denir. Hazret-i Süheyl onu söylüyor.

Lâkin amma sûretimde şekl-i tâbân istemem
Ben lisânımla “Ene’l Hak” lafzını etmem bir ân
Halimi canım bilirsin lafz-ı üryân istemem

Çıplak söz söylemem ben. “Ene’l Hak” çıplak bir sözdür, şöhretli sözdür. Halimi biliyorsun, lafa hacet yok…

Yok Süheyl’in hiçbir vücudu, var olan sensin Hüdâ
Ben bunu bildikçe yârim, başka cânân istemem 

LUGÂTÇE
Dilrûba: Gönül kapan, herkesi kendine bağlayan, aşık olunan güzel Vücud-u arızî: Aslında olmayıp sonradan olan, gelip geçici varlık Umur: işler (Ar. emr “iş”in çoğul şekli) Câri: Yürürlükte olan, akan Didar-ı yâr: Sevgilinin güzel yüzü Burhan: Kanıt, inkarı mümkün olmayan delil Dide-i Hak: Hakikat gözü Şekl-i taban: Parlak, ışıklı görünüm Lafz-ı üryân: Çıplak, sade söz

Cân ile gûş eyle “Ene’l Hak” nârasın
Dîde-i ibretle bak, her zerre bir Mansur’dur

HÂTIRÂTINDAN
Süheyl Hoca kanâatkârlığı bizzat yaşardı. Öğle vakitleri, hepsi hepsi bir çay fincanı tabağına sığacak kadar ufak bir simidin yarısını, tavla zarı kadar kesilmiş kaşar peynirlerini, çayla birlikte yer ve şükrederdi. Bu arada, “Hakka rızâ göstermek”le “hakkını aramayı” da birbirinden ayırırdı. Buyururlardı ki:

– Bilir misiniz?.. En sabırlı mahlûk örümcektir.. Ağını kurar ve kısmetini bekler. En sabırsız ve açgözlü mahlûk da sinektir. Herşeye saldırır, her yere konar. Ne iştir ki; bu en açgözlü ve sabırsız mahlûk, an gelir en sabırlı mahlûka yem olur! Siz tâlip olmayınız, matlup olmaya bakınız…” (İsteyen değil, istenen kişi olunuz.)

Noksanımız ganî elbet, yoktur sözün hadd ü keyli.
Yârab lûtfunla karîb et Resûlüne ol Süheyl’i…

Bu sofradan tadanlara, zevk alanlara afiyetler, bu şerbetten nûş edenlere sıhhatler olsun.